Topraklama nedir

1-Topraklamanın önemi:

Elektrik tesislerinde topraklamanın amacı; elektrikli cihazları kullananların can güvenliğini sağlamak, cihazların tahrip olmasını önlemek ve sistemin toprak katsayısının 0,8 ve daha küçük değerlere düşmesini sağlamaktır.
Elektrik tesisatının akım derecesinde bir toprak kısadevresi (nötrü direkt topraklı şebekelerde) veya bir toprak kaçağında (nötrü izoleli şebekede) arıza noktasından toprağa yayılan akım, gerilim altında olmaması gereken tesisat kısmında ve toprak kitlesi üzerinde bir gerilim düşümü meydana getirir. Bu da civardaki canlılar için öldürücü olabilir. İşte elektrikli cihazların gövdeleri gibi gerilim altında olmaması gereken yerlerde oluşan gerilimi toprağa iletmek için topraklama yapılır.
Bu açıklamadan sonra topraklama; gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak kitlesi içerisine yerleştirilmiş bir iletken cisme bağlanmasıdır şeklinde tanımlanır. Canlıların emniyetini sağlamak amacı ile tesisatın akım devresine ait olmayan kısımlarının (elektrikli cihazların ****l gövdeleri gibi) topraklanmasına koruma Topraklaması denir. İşletme akım devresine ait bir noktanın (trafoların veya alternatörlerin yıldız noktaları gibi) topraklanmasına ise işletme topraklaması denir.
2-Topraklama ile İlgili Yönetmelik Maddeleri:

2.8.1979 tarih ve 16715 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, şıkları ile birlikte 30 maddeden ibarettir. Burada yalnızca, bizi ilgilendiren iç tesisat ile ilgili maddeler açıklanacaktır.
Madde :3-a.5- Toprağa karşı Gerilim: orta noktası yada yıldız noktası topraklanmış şebekelerde, bir faz iletkeninin bu noktalara karşı gerilimdir. Bu gerilim, faz gerilimine eşittir. Bunun dışındaki bütün şebekelerde bir faz iletkeninin toprağa temas etmesi durumunda, diğer faz iletkenleri ile toprak arasında oluşan gerilimdir.
Madde:3-a.6- Aktif Bölümler: işletme araçlarının normal işletme şartlarında gerilim altında bulunan iletkenleri ile iletken bölümleridir.
Madde:3-b.1- Toprak: Yeryüzünün, madde ve yer olarak ifadesidir.
Made: 3-b.2-Nötr Toprak(referans toprağı): topraklayıcıdan yeterince uzak olan ve topraklama tesisinin etki alanı dışında kalan yeryüzü bölümüdür.
Madde: 3-b.3- Topraklama iletkeni:Topraklanacak bir aygıtı ya da tesis bölümünü bir topraklayıcıya bağlayan, toprağın dışında ya da yalıtılmış olarak toprağın içinde çekilmiş bir iletkendir.
Madde: 3-b.6- topraklamak: Elektriksel bakımdan iletken bir parçayı topraklama tesisi üzerinden toprağa bağlamaktır.
Madde:3-b.8- Topraklayıcı: Toprağa gömülü ve onunla iletken bağlantısı olan iletken parçasıdır.
Madde:3-b.11- Topraklama Çeşitleri:
I- Koruma Topraklaması: İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için işletme akım devresinde bulunmayan iletken bir bölümün topraklamasıdır.
II- İşletme Topraklaması:İşletme akım devresinin bir noktasının, aygıtların ve tesislerin normal işletilmesi için topraklanmasıdır.
III- Yıldırıma Karşı Topraklama: Yıldırım düşmesi sonucunda işletme gereği gerilim altında bulunan iletkenlere atmaları geniş ölçüde önlemek için işletme akım devresine ilişkin olmayan iletken bölümlerin topraklanmasıdır.


Madde :9- topraklayıcıların Boyutlandırılması ve Topraklayıcı gereçleri:


Madde :10- Topraklama iletkenlerinin boyutlandırılması
Madde: 10-a. 1- Topraklama iletkeni için mekanik dayanım bakımından izin verilen küçük kesitler: (mm2)




Madde :10-a.5- Toprak içine döşenen topraklama iletkeni çıplak ise, bu iletken parçası topraklayıcı sayılır ve buna göre boyutlandırılır.

Madde: 12- Topraklayıcıların düzenlenmesi:
Topraklayıcılar, birbirlerine ve topraklama iletkenlerine kaynak, cıvata yada klemens ile elektriksel bakımdan iletken olarak bağlanmalıdır.
a) Zemin şartları izin verdiğinde, yüzeysel topraklayıcılar genel olarak 0,5-1 m, derinliğe döşenmesi gerekir. Topraklayıcının çevresine killi yada humuslu toprak doldurmak ve sıkıştırmak tavsiye edilir.
b) Derin topraklayıcılar, olabildiğince toprağa düşey olarak ve üst ucu toprağın en az 0,5 m. Altında olacak şekilde çakılmalıdır
c) Levha topraklayıcılar, toprağa düşey olarak gömülmelidir. Genellikle 0,5x 1 m. Boyutlu levhalar kullanılır. Levhaların üst yüzeyi toprak yüzeyinden en az 1 m. Aşağıda olmalıdır.
Madde: 13- Topraklama iletkenlerinin Çekilmesi:
Topraklanacak bölümler kesinlikle seri bağlanmamalı ve her zaman paralel topraklama iletkenleri üzerinden topraklama barasına bağlanmalıdır. Toprak dışındaki topraklama iletkenleri kolayca görülebilecek ve muhafaza içindekiler kolayca erişilebilecek şekilde yerleştirilmelidir.
Topraklama iletkenleri ve topraklama baraları üzerine anahtar ve sigorta konulamaz.
Betonarme yapılarda, topraklama iletkenleri beton içine döşenebilir.